25 februari 2011
Een groots gebaar van de Verenigde Staten: de VS staan pal voor communicatievrijheid in het Midden-Oosten. Boter op het hoofd, mag je wel zeggen. Immers, ondertussen faciliteert het Amerikaanse bedrijfsleven censuur, is Wikileaks ontoegankelijk bij overheden en krijgt klokkenluider voor Wiklleaks Bradley Maning volgens Amnesty een mensonterende behandeling. Afgelopen week zei Hillary Clinton dat er een vrijheidsbeleid is geformuleerd om volken onder repressieve regimes te ondersteunen bij veilige communicatie. Er is samenwerking met technologiebedrijven om die vrijheid te bewerkstelligen en ondersteunen. Er is al vijf jaar een Internet Freedom Consortium van een aantal kleine bedrijven die technologie bieden om aan online speurders te ontsnappen, vooral gericht op China. Dit consortium klaagde al een aantal malen dat Buitenlandse Zaken in Washington hen slecht ondersteunt. Maar, vond Clinton met haar staf, er moest eerst beleid komen. Tot de maatregelen behoren de financiering van programma’s om staatsdiensten te ontwijken met communicatie, zoals om firewalls te omzeilen. Een tweede loot is voorlichting aan medewerkers van mensenrechtenclubs over e-mail codering en het wegmaken van data op schijven en telefoons als zij worden aangehouden door de politie. Het ministerie van Buitenlandse Zaken begon ook Twitter-feeds in het Arabisch en Perzisch, en binnenkort worden het Chinees, Russisch en Hindi daaraan toegevoegd.
De Verenigde Staten moesten niets hebben van de internetvrijheid toen deze zich tegen haar oorlogs- en diplomatieke tactieken richtte op Wikileaks. De verantwoordelijk geachte bron van Wikileaks, Bradley Manning, zit reeds zeven maanden in voorarrest zonder aanklacht. Berichten over zijn omstandigheden noopte Amnesty International tot een protest aan het adres van Robert Gates, minister van Defensie van de Verenigde Staten. Volgens Amnesty zijn de omstandigheden mensonwaardig, te meer daar een officiële aanklacht nog altijd ontbreekt. Verdediging is dus niet mogelijk. Bovendien blokkeert de Amerikaanse regering de toegang tot Wikileaks. Zo kunnen medewerkers van ministeries er officieel niet bijkomen en ook bibliotheken moeten de toegang blokkeren. In een verklaring zei de Library of Congress dat dit een door de regering opgelegde plicht was. De motivatie is dat ‘geclassificeerde’ documenten ook als ze zijn gepubliceerd toch geheim blijven. Principieel zou men dat gelijk kunnen stellen met de censuur in China en andere repressieve landen. De censuurbestrijding door de VS is hypocriet volgens Bart Jacobs, hoogleraar Computerbeveiliging aan de Radboud Universiteit Nijmegen. ‘Westerse bedrijven als Siemens en Ericsson in Europa, maar ook Cisco in de Verenigde Staten bouwen in hun netwerkapparatuur mogelijkheden in om verkeer af te tappen. Dat gebeurt op grond van vereisten in Westerse landen en maakt die apparatuur daarmee ook zeer gewild bij repressieve regimes’. Cisco heeft geantwoord op de beschuldigingen, dat wil zeggen: het wordt niet ontkend dat er mogelijkheden voor filtering worden aangeboden. Cisco ontkent specifieke aanpassingen te hebben gemaakt voor de Chinezen en andere regimes. Nog een ander klontje boter dragen de VS mee op hun hoofd: de invoering van de Acta, het internationaal te ratificeren verdrag voor bescherming van auteursrecht. Jacobs: ‘Alle verkeer kan daarmee worden afgeluisterd om na te gaan of er geen rechten worden geschonden. Het is vooral de lobby van de Amerikaanse film- en muziekindustrie die de Acta tot stand gebracht hebben. Vervolgens staan politici er niet bij stil wat dit principieel betekent voor de vrijheid op internet. Die wordt op ernstige wijze met voeten getreden’. Er is een brede protestbeweging op gang gekomen die gehoor vond in het Europese Parlement waar met een grote meerderheid een resolutie tegen de Acta is aangenomen. Nog los van het technische verhaal, is het aanbod van de VS om de opstandelingen met internetvrijheid te steunen politiek hypocriet. Zoals Evgeny Morozov stelt: ‘Hoe geweldig het ook is dat zoveel jonge activisten het net voor hun protesten kunnen gebruiken, feit is wel dat ze het in te veel gevallen opnemen tegen dictators die de VS nu juist tientallen jaren hebben ondersteund. Daarmee zal Washington vaak in de onaangename positie belanden dat het Arabische bloggers leert zich te verzetten tegen een plaatselijke politiemacht die Washington zelf heeft bewapend en getraind…’
