14 mei 2009
Overheden en bedrijven moeten aansprakelijk worden voor misbruik van het elektronisch patiëntendossier. Dat stelt de Consumentenbond, die zelf voorstander is van de komst van het dossier. De bond wijst er op dat het voor mensen niet duidelijk is waar ze kunnen aankloppen als de informatie in het dossier in verkeerde handen valt. Het ministerie van Volksgezondheid zou in een wet moeten regelen wie in welke gevallen aansprakelijk is. Ook zou er een laagdrempelig loket moeten komen waar mensen terechtkunnen met klachten. Verder wijst de bond erop dat er nog geen meldplicht is geregeld. Als een arts merkt dat een dossier in verkeerde handen valt, hoeft hij dat niet aan de patiënt te laten weten. De bond heeft een onderzoek naar het dossier gedaan en presenteerde de bevindingen op een symposium. Zorgverleners moeten vanaf volgend jaar gaan werken met het elektronisch patiëntendossier. De bond ziet voordelen in het dossier. Het zou goed uitpakken voor de patiënt die zijn zorg buiten de regio haalt, omdat hij dan niet opnieuw zijn medische geschiedenis hoeft uit te leggen. Eerder deze week bleek uit een representatieve steekproef van het vakblad Medisch Contact dat een derde van de artsen zelf bezwaar heeft gemaakt tegen opname in het dossier. Een kwart overweegt alsnog bezwaar te maken en zeven procent zou dit hebben gedaan als de procedure daarvoor eenvoudiger was.
Volgens brancheorganisatie KNMG moet minister van Volksgezondheid Ab Klink (CDA) daarom meer doen om draagvlak onder artsen te creëren. Omdat het van bovenaf wordt opgelegd zouden artsen nog veel vragen hebben over de privacy en de betrouwbaarheid van het systeem. Een ander punt waar de Consumentenbond kritisch over is, is het feit dat artsen onbeperkt kopieën kunnen maken van complete medische dossiers of delen daarvan. Deze kunnen volgens de Bond gemakkelijk worden vermenigvuldigd en op de harde schijf van een behandelend medicus worden geplaatst. Hoewel artsen momenteel ook al kopieën maken van dossiers, is dit veelal beperkt tot binnen een ziekenhuis. Bij een landelijk systeem ligt dit echter veel gevoeliger, zo stelt de Consumentenbond. Als een consument zijn gegevens uit zijn EPD wil laten verwijderen, dan is er vrijwel niet na te gaan of de diverse zorgverleners waar de persoon mee te maken heeft gehad nog ergens lokale kopieën hebben staan. De Bond stelt dat dit 'uitwaaieringseffect' de rechten van consumenten schaadt. Automatisering Gids meldde onlangs dat 54 procent van de zorgverleners nog niet aan de beveiligingseisen voor het EPD voldoen. Slechts drie procent heeft de informatiebeveiligingseisen geïmplementeerd. De Consumentenbond noemt tenslotte ook de folder over het EPD die consumenten eind 2008 op hun deurmat zagen vallen, niet compleet. Zo wordt er geen informatie verstrekt over de voor- en nadelen van het al dan niet afzien van deelname aan het EPD. Opvallend is wel dat de Consumentenbond stelt dat er goed is nagedacht over de beveiliging van het elektronisch patiëntendossier, zoals de authenticatie-methode en het loggen van acties, terwijl veel artsen onlangs nog aangaven geen vertrouwen te hebben in de veiligheid. Bovendien was minister Klink genoodzaakt om het authenticatiesysteem te herzien, nadat enkele kwetsbaarheden in de smartcards waren ontdekt. In aanloop naar het symposium hield de bond een peiling over hoe consumenten omgaan met het afgeven van hun privé-gegevens en hoe zij denken dat bedrijven en overheden ermee omgaan. Van de 926 respondenten geeft 84% aan in te zien dat je voorzichtig moet omgaan met het geven van privé-gegevens op internet. 78% denkt dat zij niet altijd zelf bepalen wat er met die gegevens gebeurt. Opvallend is dat 55% niet weet waar ze terecht kunnen met klachten over het gebruik van hun privé-gegevens. 67% weet niet hoe privé-gegevens van internet te verwijderen. De Consumentenbond is in februari de campagne Bescherming Privé-gegevens begonnen, waarin onder andere tien basisrechten zijn geformuleerd voor digitale omgang met privégegevens. De bond vindt dat het ministerie van VWS voor de invoering van het Elektronisch Patiënten Dossier de aansprakelijkheid bij wet geregeld moet hebben.
