14 september 2007

Het Citizendium-project is opgezet met het doel Wikipedia te vervangen als de leidende encyclopedie van het Web. Net als Wikipedia echter wil Citicendium de input van het publiek betrekken bij opbouw en onderhoud van de encyclopedie-artikelen. Maar het verlaat het standaard model door gebruik te maken van experts als redacteuren. Degenen die bijdragen aan de artikelen dienen dat daarnaast te doen met hun eigen naam. De veranderingen zijn vooral bedoeld om alle onnauwkeurigheden en bewuste misleidingen te voorkomen, waardoor Wikipedia regelmatig in het nieuws komt. Citizendium wil dus niet tot de encyclopedie worden die 'anybody can edit'. De operatie richt zich tegen de beweging van ongecontroleerde 'user-generated content', samen met de vrees dat 'efforts to tap the wisdom of crowds have unleashed a tyranny of the masses'. Tenminste dat zijn de woorden van Andrew Keen, een van de leiders van deze nieuwe beweging. In zijn boek The cult of the Amateur stelt Keen dat vrije, onder de norm vervaardigde online content het risico van de vernietiging van hele industrieën in zich draagt (overdrijving is veel idealisten uiteraard niet vreemd!). Het idee 'that open collaborative projects can replace the work of professional individuals', zo redeneert hij, 'represents an extraordinary popular delusion'. Citizendium wordt geleid door de iets minder idealistische Larry Sanger, een van de oprichters van Wikipedia, die na zijn vertrek aldaar tot een van de meest vooraanstaande critici werd.

'Wikipedia has accomplished great things, but the world can do even better', zo stelt Sanger. 'By engaging expert editors, eliminating anonymous contribution and launching a more mature community under a new charter, a much broader and more influential group of people and institutions will be able to improve upon Wikipedia’s extremely useful, but often uneven work. The result will be not only enormous and free, but reliable'. Het Citizendium pilot-project is alleen op basis van uitnodiging. Een groep redacteuren, 'constables', ontwikkeld op dit moment een set regels voor auteurs van artikelen. Gareth Leng, hoogleraar Experimentele Phsiologie aan de Universiteit van Edinburgh, is een van deze redacteuren. 'Public understanding of science needs scientists to help to explain, clearly and objectively, what science can do and what it can’t', ze verklaart hij. 'At the Citizendium, our role will not be to tell readers what opinions they should hold, but to give them the means to decide for themselves'. Als het slaagt heeft Citizendium veel te danken aan Wikipedia, dat in 2001 is begonnen en nu meer dan 8 miljoen artikelen heeft in 253 talen.'It was proposed that the new project will begin life by 'mirroring' – or reproducing – Wikipedia’s content, a process allowed under the site’s copyright conditions. Contributors [to Citizendium] will then be able to edit articles', zo zegt een woordvoerder. 'The eventual goal will be to either improve or replace all Wikipedia-sourced content'. De redacteuren zullen vervolgens artikelen als 'approved' beoordelen, op het moment dat controle heeft plaatsgevonden. Het doel is mede om alle anonieme en vaak kwaadwillende bewerkingen die Wikipedia's reputatie geen goed hebben gedaan uit te bannen. In 2005 ontdekte John Seigenthaler, een van de oprichters van USA Today, dat hij in een van de Wilipedia-artikelen verbonden werd met de moord op Kennedy. Hij noemde vervolgens Wikipedia 'an irresponsible haven for volunteer vandals with poison-pen intellects'. Vorige maand bleek dat bedrijven en politici redacties in Wikipedia-artikelen uitvoeren om op zijn minst stukken tekst te 'herschrijven', en meestal ook te veranderen. Jimmy Wales, belangrijkste oprichter van de site, heeft de beperkingen van Wikipedia ook herhaaldelijk teogegeven. 'If what you are after is ‘Who won the World Cup in 1986’, Wikipedia is going to be fine', zo zei hij. 'If you want to know something more esoteric, or something controversial, you should probably use a second reference – at least'. En zo voegde hij er aan toe: 'I worry a lot about how to make sure that articles on Wikipedia are right, but generally the site is actually pretty good'. Nature onderschreef dat later, toen het na een onderzoek beweerde dat Wikipedia net zo betrouwbaar was als de Encyclopaedia Britannica. Citizendium heeft dus nog een aardige weg te gaan….