11 november 2009
Justitie heeft in de eerste zes maanden van dit jaar 2250 telefoonnummers per dag afgeluisterd, gemiddeld driehonderd per dag meer dan vorig jaar . In 2008 werd al een record aantal telefoontaps uitgevoerd. In totaal werden in de eerste zes maanden van dit jaar ruim 13.000 telefoongesprekken opgenomen. Nederland is al jarenlang koploper wat betreft het aftappen van telefoongesprekken. Terwijl vorig jaar dagelijks nog 1946 telefoonnummers werden afgeluisterd, zijn in de eerste helft van 2009 gemiddeld 2254 nummers per dag getapt. Daarvan is 80 procent een mobiel nummer, zo heeft minister Hirsch Ballin van Justitie dinsdag aan de Tweede Kamer laten weten. Het is de eerste keer dat er tapcijfers over een half jaar worden vrijgegeven; tot voor kort gebeurde dit alleen jaarlijks. Onbekend is echter of het Openbaar Ministerie voldoet aan zijn wettelijke plicht om personen achteraf in te lichten over het feit dat telefoongesprekken zijn opgenomen. Het college van procureurs-generaal zou hier geen cijfers over hebben, zo schrijft De Pers.
Over enkele weken vergadert de Tweede Kamer met minister Hirsch Ballin over het aftappen. Onder andere de SP wil weten of er door het grote aantal telefoontaps meer zaken worden opgelost, omdat het laatste onderzoek naar de effectiviteit vijf jaar geleden werd uitgevoerd. Hirsch Ballin liet bij de presentatie van de jaarcijfers 2008 eerder dit jaar weten 'geen noodzaak' te zien in een nieuw onderzoek, omdat het opsporingsmiddel effectief zou zijn gebleken. Verder pleitte officier van justitie Koos Plooij in het politievakblad Blauw juist voor het verder opvoeren van taps. Zo zouden alle telefoongesprekken die gedetineerden voeren moeten worden opgenomen, om zo te voorkomen dat zij hun criminele activiteiten voortzetten vanuit de gevangenis. Het CDA schaarde zich bij de justitiebegroting eerder deze maand achter dit idee. In de Verenigde Staten en Groot-Brittannië maakt justitie veel meer gebruik van andere vergaande opsporingsmethoden, zoals infiltratie. En hoewel in Duitsland en Frankrijk ook veel wordt afgeluisterd, blijft Nederland ook deze landen ver voor. Het feit dat Hirsch Ballin geen nieuw onderzoek wil uitvoeren naar de effectiviteit is opvallend: uit onderzoek dat in september werd gepubliceerd blijkt dat in ieder geval de Britse overheid in 2008 honderden keren de fout in ging, door de verkeerde telefoonnummers en e-mailadressen in de gaten te houden. Daarnaast: het aftappen was daar in eerste instantie bedoeld voor de bestrijding van de georganiseerde misdaad en terrorisme, maar het wordt inmiddels ook voor triviale zaken als afval en hondenpoep gebruikt. In Groot-Brittannië wordt er elke 60 seconden een verzoek ingediend om iemand te bespioneren, ofwel 1400 keer per dag, zo blijkt uit nieuwe cijfers. Wie het aantal verzoeken over de bevolking verdeelt, komt tot de schrikbarende conclusie dat de Britse overheid 1 op de 78 volwassenen monitort. De meeste verzoeken voor het achterhalen van wie, wanneer welke websites bezoekt of wie wanneer met iemand belt, zijn afkomstig van politie en inlichtingendiensten. Toch waren er ook 123 lokale 'besturen' die bij elkaar 1553 verzoeken voor het verkrijgen van verkeersgegevens hadden ingediend. De 'Interception of Communications Commissioner' stelde dat er zo'n 600 fouten bij het indienen van de verzoeken waren gemaakt, waaronder door inlichtingendiensten MI5 en MI6. En hoewel de wet in Nederland strenger is lijkt mij een onderzoek naar de aftappraktijken alleszins geoorloofd. Al is het maar om te constateren dat in Nederland door Justitie ethischer wordt gewerkt dan bij onze Britse buur….