3 maart 2008
Vorige week werd de HD-DVD bijgezet in het rijtje van mislukte innovaties. Het 'high-definition' videoformaat, wat door filmmaatschappijen en productiebedrijven aan de kant werd gezet voor het concurrerende blu-ray-formaat heeft daar nogal wat gezelschap. Juist het laatste decennium zijn daar nogal wat mislukkingen bijgekomen: de MiniDisc, DVD-audio en Super Audio Compact Dic bijvoorbeeld. En nu dus de HD-DVD, ondanks het feit dat giganten als Toshiba en Microsoft het formaat steunden. Maar ook de Blu-ray DVD werd door industriële giganten ondersteund, zoals Sony en Philips. Technische analisten vonden de upgrade naar een HD-formaat een onvermijdelijke upgrade. Technologische superioriteit of inferioriteit heeft over het algemeen niets te maken met het falen of slagen van nieuwe technologie. HD-DVD mislukte voornamelijk omdat het grootste voordeel van het formaat (de lagere productiekosten) geen enkel effect bleken te hebben op de uiteindelijke productprijs voor de klant. Als het zo'n groot voordeel is dan moet dat in de prijs te merken zijn. En dat was het dus niet. Uiteindelijk was het einde van het formaat vanaf begin januari voorspelbaar, toen Warner Bros. Entertainment het formaat niet langer ondersteunde en vervolgens een aantal retailers (zoals Wal-Mart) aankondigden het formaat niet langer te willen verkopen. Toshiba, de uitvinder van het formaat, gooide vervolgens snel de handdoek in de ring.
Dat laat honderduizenden klanten met DVD's en spelers die niet meer worden ondersteund. Het ergste moet nog komen: deze 'techno-victims' moeten Blu-ray versies kopen van films die ze al in het andere formaat hebben gekocht. Klanten mogen enorm gefrustreerd zijn over deze gang van zaken. Bedrijven zouden in staat moeten zijn om een set van basale standaarden vast te stellen, waardoor het mogelijk zou moeten zijn om de gekochte DVD's af te spelen. Maar bedrijven werken om winsten te behalen, en zoals een analist terecht zei: 'It's too tempting for companies to try to lock in an extra revenue stream by inventing a new format that everybody must pay to use'. Creativiteit laat zich echter niet binden, en daar zit dan ook het grote risico voor ieder geaccepteerd formaat. Zolang de technologie niet perfect is (wat dat ook moge zijn) of te restrictief zullen mensen proberen betere, kleinere en goedkopere manieren te ontwikkelen om data op te slaan. Winnaar zijn in een formaterstrijd, zegt niets; het is op zijn best een erg twijfelachtige eer. VHS won van Betamax, maar vervaagde in het niets met de komst van de DVD. CD's, die in snel tempo een einde hadden gemaakt aan grammofoonplaten en tapes, worden nu in een rap tempo vervangen door downloads. En deze laatste ontwikkeling zou ook wel eens de sleutel kunnen zijn om aan upgrade-cycli te kunnen ontsnappen. Het probleem heeft altijd gezeten in de koppeling van content aan hardware. 'But if you store songs, movies, books or photos in open formats that don't restrict your use of them, you don't have to repurchase these things. The unlocked AAC and MP3 files sold by iTunes, Amazon.com and smaller sites allow that security. These sound every bit as good as CDs and come free of any use restrictions. As long as people make programs that can play these files, they're the last copies I will ever need', zo schreef Rob Pegoraro in de Washington Post. En hij slaat daarmee de spijker op de kop. Als een klant zich niet ongerust hoeft te maken over een toekomstige verandering van een hardwareformaat, dan is het ook makkelijker om geld uit te geven voor nieuwe content: muziek of film. De muziekindustrie is ondertussen zover: DRM voor muziek is bijna uitgebannen en in ieder geval niet langer beperkend voor het gebruik op langere termijn en over verschillende hardwarespelers. De filmmaatschappijen zijn nog niet zo ver. Een van de redenen waarom Blu-ray heeft gewonnen is de DRM-laag die Blu-ray biedt. Maar DRM bindt klanten in dit geval tot een fysiek formaat: een Blu-ray DVD. Die strategie kan werken voor een minderheid, degenen die een gadget willen hebben of altijd voorop willen lopen. Maar de markt is veel en veel groter en de meeste kanten hebben meer dan genoeg van meer dan twee decennia met geforceerde hardwarekoppelingen. Ze willen ook best betalen voor muziek en films, zolang die aankoop maar niet lijkt op een bruikleen die afloopt op het moment dat de leverancier van de content vind dat een andere speler beter is. En dat is nog steeds het risico dat de Blu-ray DVD heeft en zelfs nog meer: want via Internet kan de contentleverancier de speelduur van de content naar iedere speler aanpassen. Toch leuk, die nieuwe DVD die maar een half jaar, een jaar of drie keer te bekijken is. Een ding is zeker: ikzelf heb geen belangstelling voor aan aankoop die niet anders dan bruikleen is….
