7 januari 2011
De Amerikaanse overheid heeft gegevens van de Nederlandse Xs4All-oprichter, hacker en internetactivist Rop Gonggrijp bij Twitter opgevraagd. Ook in informatie over andere WikiLeaks-activisten zijn de Amerikanen geïnteresseerd. Het Amerikaanse ministerie van justitie heeft ook informatie opgevraagd over het Twitter-account van de IJslandse parlementariër Birgitta Jónsdóttir. Zij was enige tijd als vrijwilliger actief voor WikiLeaks. Jónsdóttir is echter niet de enige WikiLeaks-vrijwilliger van wie de gegevens zijn opgevraagd: ook de Nederlandse internetactivist en hacker Rop Gonggrijp, die aan de wieg van ISP Xs4All stond, ontving een brief van Twitter met de mededeling dat justitie informatie over hem wilde hebben. Dat schrijft Gonggrijp op zijn weblog. Naast Gonggrijp zijn ook de gegevens van onder andere Julian Assange, het officiële WikiLeaks-account en Bradley Manning opgevraagd. Manning wordt verdacht van het lekken van staatsgeheimen aan WikiLeaks. ‘Ik ben vooral verbaasd’, zegt Gonggrijp. ‘Mij is niet helemaal duidelijk waar dit heen gaat en wat ze hier aan hebben’. Volgens Gonggrijp, die WikiLeaks – net als Jóndóttir – hielp bij de publicatie van een Amerikaanse, geheime legervideo, zouden de Amerikanen vooral in zijn IP-adres geïnteresseerd zijn. Privéberichten heeft hij via Twitter niet verzonden. Gonggrijp heeft tien dagen om tegen het verzoek in beroep te gaan. ‘Dat is nog in overweging’, zegt hij.
Volgens Salon.com probeerden de Amerikanen aanvankelijk te verhinderen dat de personen over wie informatie werd opgevraagd, werden geïnformeerd. Nadat Twitter daartegen in protest ging, besloot een Amerikaanse rechtbank dat Twitter de gebruikers op de hoogte mocht brengen en dat die bovendien protest aan mochten tekenen tegen het verzoek. Had Twitter niet geprotesteerd, dan had het de gegevens zonder meer moeten overdragen. De reden voor de opvraging van de gegevens, is dat ‘the Court finds that the applicant has offered specific and articulable facts showing that there are reasonable grounds to believe that the records or other information sought are relevant and material to an ongoing criminal investigation’. Het rechtelijke bevel onderstreept een van de grote valkuilen van cloud diensten als Twitter. Omdat Twitter zijn data in de Verenigde Staten opslaat, vallen de privégegevens van zijn gebruikers ook onder het Amerikaanse recht. Het aanvechten van een bevel zoals hierboven is daarmee voor de gewone burger praktisch ondoenlijk. Forrester Research waarschuwt Europa voor het gebruik van Amerikaanse cloud diensten en Eurocommisaris Neelie Kroes (Digitale Agenda & ICT) riep eind vorig jaar op tot actie. De privacy van Europese data op Amerikaanse servers is in theorie gewaarborgd door de zogenaamde Safe Harbor principes, maar deze afspraken blijken in praktijk een wassen neus. D66-Europarlementariër Marietje Schaake reageert bezorgd. ‘Het internet heeft veel veranderd, maar niet de fundamentele rechten en vrijheden die mensen hebben. Dat lijken ze in de VS na de publicaties door WikiLeaks soms bijna te vergeten. De EU moet nu leiderschap tonen op het gebied van persvrijheid, vrije expressie en privacy, online of offline’, zegt ze. ‘We zien op allerlei manieren dat de VS sinds 9/11 met een lange arm druk uitoefent onder het mom van de oorlog tegen het terrorisme. Dat heeft ook serieuze gevolgen voor Europese burgers. De schade op het gebied van mensen- en burgerrechten is nog lang niet hersteld. De reactie van de VS op WikiLeaks doet me nog het meest aan de stemming direct na 9/11 denken. De EU moet de rechten van burgers, zoals persvrijheid, vrije meningsuiting en privacy veel beter beschermen, ook op het internet’. Birgitta Jonsdottir zei dat ‘the USA government wants to know about all my tweets and more since november 1st 2009. Do they realize I am a member of parliament in Iceland ?’ Ze zei dat ze een juridisch gevecht zal starten. ‘The justice department was just sending a message and of course they are asking for a lot more than just my tweets. I am demanding a meeting with the US ambassador to Iceland. The justice department has gone completely over the top. … It’s not just about my information. It’s a warning for anyone who had anything to do with WikiLeaks. It is completely unacceptable for the US justice department to flex its muscles like this. I am lucky, I’m a representative in parliament. But what of other people? It’s my duty to do whatever I can to stop this abuse’.
(aangevuld 8 januari)
