22 juli 2010
Vanaf eind 2011 worden vingerafdrukken, DNA-profielen en kentekeninformatie gedeeld met alle EU-lidstaten. Deze informatie is door criminaliteitsbestrijders dan automatisch opvraagbaar uit de verschillende databanken van de EU-landen. Mocht een buitenlandse instantie een crimineel in de kraag vatten, dan kunnen zijn DNA-profiel of vingerafdrukken, geautomatiseerd vergeleken worden met data uit verschillende landen. Is er een match tussen twee databases, dan kan verdere persoonsinformatie worden opgevraagd. Deze uitwisseling is vervat in Europese regelgheving, die in 2011 voor alle Europese lidstaten gaat gelden. De regeling is gebaseerd op het relatief onbekende verdrag van Prüm, dat integraal onderdeel is van het verdrag van Schengen. Schengen is in het leven geroepen om vrij verkeer van personen tussen aangesloten landen te bewerkstelligen. In 2008 is het verdrag van Prüm zonder stemming goedgekeurd door de Eerste Kamer. Sindsdien wisselt Nederland automatisch persoonlijke informatie uit met verschillende Europese landen. Er zijn op dit moment 10 Europese landen die onderling DNA-informatie uitwisselen, vijf landen wisselen vingerafdrukken uit en zeven landen doen hetzelfde met kentekeninformatie en chassisnummers. Nederland is een van de voorlopers op dit gebied.
Dit blijkt uit een een document van de Europese Commissie (EC). Dat is vrijgegeven om inzicht te geven in welke data er nu gedeeld wordt tussen Europese lidstaten enerzijds, en tussen de Europese Unie en de Verenigde Staten anderzijds. Daaruit blijkt dat Duitsland tot en met 2009 in totaal 1158 DNA-profielen controleerde, die overeenkwamen met een profiel in de Nederlandse database. Nederland initieerde ook de Financial Intelligence Unit (FIU), een gedecentraliseerd computersysteem bedoeld voor het uitwisselen van financiële informatie, nodig voor het analyseren en onderzoeken van het witwassen van geld en voor het analyseren van de manieren waarop terroristen worden gefinancierd. De EC werkt aan een nieuwe versie van het Schengen Informatie Systeem (SIS), waarmee data gedeeld moet worden tussen landen. SIS ll moet het mogelijk maken eenvoudiger vingerafdrukken, foto's en Europese arrestatiebevelen uit te wisselen en deze informatie beter aan elkaar te linken. De EC benadrukt dat de data-uitwisseling valt onder de huidige Europese regelgeving. Ook de dataverbindingen in SIS ll zijn goed beveiligd, zegt de Commissie. Het verkeer loopt via het S-TESTA netwerk, 'Secure Trans-European Services for Telematics between Administrations'. Dat is een communicatienetwerk dat beveiligde en versleutelde uitwisseling van informatie tussen nationale overheden en EU-instituten mogelijk maakt. Naast de Europese lidstaten krijgen ook Zwitserland, Liechtenstein, Noorwegen en IJsland toegang tot SIS ll. Het document verschijnt tegelijkertijd met een set Europese regels, waarin de EC gedwongen wordt opener te zijn over het delen van data over Europese burgers. 'EU citizens have the right to know what personal data are kept about them. This provides a good overview of the different instruments we have in Europe. At the same time, it is an opportunity to establish a set of principles for how our policy should develop in this area', zegt Cecilia Malmström, Eurocommissaris Binnenlandse Zaken. Nieuwe initiatieven moeten in de toekomst inschatten hoe groot de impact op de privacy van Europese burgers gaat zijn. De initiatiefnemers moeten bewijzen dat de nieuwe maatregelen nodig en proportioneel zijn. Daarnaast moeten ze ook aantonen dat de nieuwe maatregelen de fundamentele rechten van Europese burgers beschermen. 'I will now review each one of these instruments, by their own as well as in relation to the bigger picture, and evaluate them against the principles we have set out. Among other things, I want to ensure that all of these instruments are proportionate, that they respect the fundamental rights, and I also want to investigate the possibilities to introduce so called sunset clauses, which means that legislation automatically ends after a certain number of years', zo zegt Malmström. Er wordt een onafhankelijke instantie in het leven geroepen die op nationaal of Europees niveau een vinger aan de pols houdt. Deze controleur moet erop toezien dat de informatie-uitwisseling volgens de regels verloopt. Deze regelgeving wordt in het leven geroepen om de wildgroei te controleren van de informatie-uitwisseling in het kader van terrorismebestrijding en -opsporing. Deze regels zijn ook van toepassing op SIS en SIS ll. Maar de regelementen slaan ook op een hoop andere initiatieven voor het uitwisselen van persoonlijke data. Twee voorbeelden zijn het European Cybercrime Platform (ECCP), opgericht om internetcriminaliteit te bestrijden, en het Terrorist Finance Tracking Program (TFTP).
