Eind 2016 publiceerde Victoria Lemieux, associate professor aan de University of British Columbia in Vancou­ver, in het Records Management Journal een artikel over ‘trusted records’ en de rol van blockchain technolo­gie. Dat artikel kwam op een moment dat de blockchain ‘hype’ werd.

Een blockchain is een database (een register, ‘ledger’) waarin meerdere, wereldwijd ver­spreide computers sa­menwerken om versleutelde blokken informatie (‘blocks’) op te slaan. Elk nieuw blok bevat via versleutelde co­deringen (‘hashes’) ook de codering van het blok ervoor. Zo ontstaat een keten (’chain’) met volledige en on­muteerbare informatie. Bij de Bitcoin-toepassing (waarin de technologie voor het eerst gebruikt werd) is deze database publiek toegankelijk. De essentie van de technologie is dat informatie decentraal wordt bewaard, authentiek en inte­ger is en niet kan worden gemu­teerd. Ideaal voor bewijs en archivering, want de authenti­citeit, integriteit en be­reikbaarheid van de in­formatie worden gewaarborgd.

Lemieux plaatst er kanttekeningen bij. Ze bewijst de kwetsbaarheid van de block­chain voor mani­pulatie van timestamps, ongeautoriseerd toevoegen van malware computers in de distributiekanalen en problemen in het managen van digitale handtekeningen. Ze merkt op dat vele toepassingen vereisen dat de ‘origine­len’ worden bewaard om te controleren of de hashes juist zijn. Dat ver­eist de aanwezig­heid van digitale ar­chieven, be­waar­strategieën en de inrichting van een technische infrastructuur die de blij­vende toegankelijk­heid van die origi­nelen regelt. Maar dan kan juridisch bewijs ook worden gerealiseerd door de archivering van de originelen in die archiveringsomgeving, vooral om­dat de opslag daar contextueel plaatsvindt. Een blockchain doet dat in principe niet.
Daarnaast kan in een blockchain opgenomen informa­tie niet vernietigd worden waardoor de wettelijke ver­plichting tot vernietiging niet kan worden uitgevoerd. De vernietiging van de originelen (wat formeel zou moe­ten) breekt de blockchain omdat een vergelijking van de hashes van de ‘originelen’ en de blockchain niet lan­ger mogelijk is.

Dat alles doet de vraag rijzen wat het nut van die blockchain is.

Met de technologie is weinig mis. Voor archivering is een ‘private blockchain’ nodig, maar in de meeste op­los­singen is dat standaard. Er is dan beperkte toegang tot de blockchain, bij­voor­beeld de partners in een ketenor­ganisatie. Er moeten voorzie­ningen zijn voor contextueel gebruik van een blockchain en voor behoud van in­formatie, bijvoorbeeld een koppeling met een zaaksysteem, records ma­nagement applicatie of een eDepot-applicatie. Bij de meeste experimenten met blockchain-technologie is hiervan geen sprake.

De vraag wat het doel is van de blockchain wordt te weinig gesteld in de ‘mania’ om de nieuwe technologie te gebruiken. Als dat doel met traditionele database­technologie kan worden gerealiseerd, waarom dan een com­plexe blockchain gebruiken? Voor archivering de belangrijkste vraag….

Voor de eerste keer gepubliceerd in: IP. Vakblad voor Informatieprofessionals, 2017, nr. 6, p. 33.

Opmerking
Er wordt op dit moment erg veel onderzoek gedaan naar blockchain technologie in relatie tot archivering en information governance. Op het moment van schrijven van deze column waren mij twee artikelen onbekend die twee bezwaren genoemd in deze column van een mogelijke oplossing voorzien: de mogelijkheid tot aanpassing (in het kader van vernietiging) van een blockchain en het contextualiseren van de objecten opgenomen in een chain. De volgende artikelen beschrijven mogelijke oplossingen voor beide problemen:

V.L. Lemieux, M. Sporny, ‘Preserving the Archival Bond in Distributed Ledgers: A Data Model and Syntax’, Proceedings of the 26th International Conference on World Wide Web Companion WWW ’17 Com, Perth, Australia, April 3-7, 2017, pp. 1437-1443. Klik hier voor download.

G. Ateniese, B. Magri, D. Venturi, and E. Andrade, ‘Redactable Blockchain – or – Rewriting History in Bitcoin and Friends’, 2017 IEEE European Symposium on Security and Privacy (EuroS&P), Paris, April 26-28, 2017, pp. 111-126. Klik hier voor download (de PDF betreft een uitgebreidere versie dan de gepubliceerde versie).

Beide mogelijkheden zijn nog niet geïmplementeerd binnen bestaande blockchain oplossingen.