20 december 2010
Het was te verwachten. Het succes van Wikileaks heeft tot een Nederlandse variant geleid. Opennu.nl is er nu voor het lekken van lokale (Nederlandse) documenten. Opennu is een initiatief van Michel Spekkers, een SP-lid uit Breda die eerder een Wikileaks-kloon voor Breda maakte. Op zijn site maakt hij bekend dat hij zijn taken als commissielid voor de SP in de Brabantse gemeente neerlegt om zich volledig te richten op de lokale versie van Wikileaks. Het is de bedoeling om snel 50 gemeenten aan te sluiten op de site. ‘Open(N)u is landelijk lokaal. In elke gemeente kan 1 ‘wikileak’ worden geopend, over een tijdje ook maximaal een per provincie. Er komt een landelijke box voor zaken die lokaal of provinciaal niet kunnen worden opgelost. Maar er zijn verhalen dat er al wordt gewerkt aan een nationale ‘wikileaks’. Wij wachten dat even af’, legt Spekkers uit. Op dit moment zijn er elf gemeenten actief. Spekkers zegt dat hij binnen drie dagen 5 gigabyte aan informatie ophaalde met Openbreda. ‘Daar zat onder andere informatie bij over mogelijke belangenverstrengeling van een actieve bestuurder’, zegt Spekkers. Ook zijn er veiligheidsrapporten over Bredase scholen opgedoken, die niet bepaald positief zijn.
Wat Spekkers betreft loont een landelijk initiatief dan ook zeker de moeite. Er kwamen ook ‘5 a 6000’ e-mails binnen sinds het openen van Openbreda. Die gingen lang niet allemaal over Bredase aangelegenheden, veel kwam van andere gemeenten. ‘Ik zie vooral de kracht in het regionale van de site’, legt Spekkers uit. ‘Als iets landelijk uitlekt wordt het nieuws sowieso wel gehaald’. Juist regionaal blijven veel dingen vaak onder de pet, Spekkers wil dit graag veranderen. Documenten kunnen gelekt worden via een zogenaamde dropbox, per post of per e-mail. Spekkers wijst erop dat het versturen van briefpost niet erg anoniem hoeft te zijn, omdat er vaak vingerafdrukken achterblijven op het briefpapier, ook wijst hij op camerabewaking bij het postkantoor. Hij adviseert verder te e-mailen van een tijdelijk e-mailadres en gebruik te maken van TOR, een manier om anoniem te surfen. Als Opennu de anonimiteit van de bronnen niet meer kan waarborgen gaat de stekker eruit. Wordt er een document gelekt, dan wordt alle metadata uit het bestand gehaald, zodat dat niet te herleiden is naar de bron. Daarna zal de informatie worden bestudeerd op echtheid. De informatie die niet van groot belang wordt geacht komt terecht in een grote bak waar geïnteresseerden nog wel doorheen kunnen gaan. Van belangwekkende informatie wordt een samenvatting gemaakt. Daar kunnen geïnteresseerde journalisten zich intekenen op een verhaal en mogen dan exclusief de originele documenten inzien. Op moment van publicatie komen de volledige documenten ook online beschikbaar via Opennu. Opennu werkt op dit moment met vrijwilligers uit 60 gemeenten. Dat zijn onder anderen ontwikkelaars, juristen en journalisten. Spekkers laat weten dat het hem draait om ‘feiten die maatschappelijke misstanden aan de kaak stellen’. Het blazoen van Spekkers is niet helemaal onbevlekt. Hij zat in 2004 21 maanden in een Texaanse cel wegens oplichting. Ook in Nederland heeft hij, nadat hij terugkwam uit de VS, nog 7 maanden vast gezeten. Hij geeft dit zelf aan op de site en wijst erop dat hij altijd open is geweest over zijn criminele verleden. Hij heeft zijn leven naar eigen zeggen gebeterd. Wie vindt dat ook zijn gemeente een lokale lekplek verdient, kan zich aanmelden bij Opennu. Actieve bestuurders en journalisten mogen niet meedoen. De deelnemers worden gescreend met een achtergrondcheck. ‘Er zijn meestal meerdere aanmeldingen per gemeente’, zegt Spekkers. Naast de achtergrondcheck zal er bij het aanstellen van portalmanagers vooral worden afgegaan op gevoel. Volgens Spekkers bestaat de kans zeker dat de AIVD zich gaat mengen in het initiatief. ‘Dat is nooit helemaal uit te sluiten’. Daarom is het onmogelijk gemaakt om eenmaal gelekte data te verwijderen. Managers van een Opennu kunnen de data alleen verplaatsen.
