2 mei 2006
Meer dan eenderde van alle documenten die vanaf 1999 uitgesloten zijn van toegankelijkheid voor het publiek zouden niet 'declassified' mogen zijn, zouden dus nog gewoon openbaar moeten zijn. Zo luidt althans het resultaat van een audit ingesteld door het Information Security Oversight Office (ISOO) van de National Archives and Records Administration (NARA). Het hoofd van het ISOO J. William Leonard en de Nationale Archivaris Allen Weinstein zeggen dat meer dan 25.000 documenten en dossiers ingenomen zijn sinds 1999 en dat de verwijdering daarvan 'may have exacerbated any possible damage to national security by calling attention to the records' sensitivity'. Met name de US Air Force heeft vele overgedragen documenten en dossiers (17.702) van openbaarheid uitgesloten, maar Weinstein en Leonard maakten de opmerking dat meer dan een miljard pagina's uit overheidsdocumenten in de afgelopen tien jaar van toegankelijkheid zijn uitgesloten. NARA, samen met een aantal overheidsorganen die documenten en dossiers hebben 'reclassified ' starten met de pilot National Declassification Initiative om standaarden en normen te bepalen op basis waarvan kan worden bepaald of de betreffende documenten openbaar kunnen worden gemaakt. Met die standaarden en normen kan ook de grote hoeveelheid materiaal dat nog in afwachting is van een beslissing, sneller worden aangepakt.
De audit werd uitgevoerd in opdracht van de Nationale Archivaris als gevolg op de reacties op de bekendmaking eerder in april dat er in 2002 een overeenkomst was getekend door het NARA met drie federale overheidsorganen (de luchtmacht, de CIA en een niet met name genoemd orgaan) om duizenden eerst openbare documenten en dossiers van openbaarheid uit te sluiten. De bekendmaking was het gevolg van een aanvraag van The Associated Press op basis van de Freedom of Information Act. Ze onthulde details over de pogingen van het NARA om het feit te verbergen dat overheidsorganen openbare documenten anders wilden classificeren en niet langer toegankelijk wilden houden. Dit leidde tot ververspreid ongenoegen en de overeenkomst werd zelfs afgewezen door John Carlin , nationale archivaris van 1995 tot 2004. Deze voormalige gouverneur van Kansas stelde dat de overeenkomst zelfs voor hem geheim gehouden was. 'I was shocked by the content, particularly the language that it was in the best interest of the National Archives to keep the public in the dark', zo zei hij afgelopen week. 'I spent most of my tenure stating that NARA is a public trust. This (agreement) undermines that trust'. Het NARA is fel bekritiseerd voor het geheimhouden van deze overeenkomst. Maar interne rapporten tonen aan dat archivarissen intern al in januari 2003 ernstige twijfels hadden over de handelingen van de luchtmacht en de CIA. 'Researchers continue to question why records, some of which have been open for years, are not readily available for research in 2003', zo werd in die interne rapporten vermeld. 'The exceptional efforts of the (staff) … have worked to placate most of the impacted researchers, and complaints are amazingly few in number'. In 2005 waren de NARA-archivarissen feller: 'The amount of disruption to timely reference service wreaked by … declassification (sic!) teams is growing. The Air Force team seems particularly bent on expanding their mandate to series of records well beyond recognized rationality considering the sort of information they are allegedly seeking to identify'. 'In one re-review effort', zo wordt in het auditrapport ('Withdrawal of Records from Public Access at the National Archives and Records Administration for Classification Purposes') geconstateerd, 'the Central Intelligence Agency (CIA) withdrew a considerable number of purely unclassified records in order to obfuscate the classified equity that the agency was intent on protecting. Included in the inappropriate category above, at least 12 percent of the records sampled had apparently been properly declassified, but were later improperly reclassified'. Hoewel het rapport constateert dat 'reclassification was appropriate anywhere from 50 percent to 98 percent of the time, even when a withdrawn record met the standard for continued classification, in a number of instances we believe insufficient judgment was applied to the decision to withdraw the record from public access'. In reactie op het auditrapport gaf Weinstein een lange verklaring uit waarin hij het hoge percentage van onjuist-geclassificeerde documenten 'stunning[ly] large', daaraan toevoegend: 'In short, more than one of every three documents removed from the open shelves and barred to researchers should not have been tampered with'. Over de poging van de CIA om documenten en dossiers als 'niet-openbaar' te verklaren om andere documenten geheim te houden, stelde Weinstein: 'That practice, which undermined NARA's basic mission to preserve the authenticity of files under our stewardship, must never be repeated'. Weinstein kondigde een aantal maatregelen aan als gevolg van de audit. Zo komen er nieuwe richtlijnen voor federale organen die betrokken zijn bij geheimhoudings-operaties waarin een aantal 'standardized procedures' worden ingesteld 'that will ensure that withdrawal of records from public access are rare, are conducted in collaboration with NARA, and take place only when continued public access to a record would cause serious, demonstrable damage to national security'. Verder neemt NARA het op zich om het werk van de federale organen te controleren, zodat onjuist handelen wordt hersteld. Tijdens de toelichting op de auditresultaten stelde Leonard: 'It would be wrong to look at the audit results set forth in this report solely in the context of declassification and reclassification. While the issues identified in these areas are significant, they are reflective of challenges confronting the classification system as a whole. The ability and authority to classify national security information is a critical tool at the disposal of the Government and its leaders to protect our nation and its citizens. In this time of constant and unique challenges to our national security, it is the duty of all of us engaged in public service to do everything possible to enhance the effectiveness of this tool. Yet, some of the practices highlighted by this audit can actually serve to undermine the integrity of the very system we depend upon to ensure that our nation's adversaries cannot use national security related information to harm us'.
