6 april 2006
Naar aanleiding van de overdracht van het archief van Stichting Natuur en Milieu aan het IISG en daarbij de overdracht van drie van de vier oprichtende organisaties is het mogelijk geworden iets te zeggen over de ontwikkeling van de archiefsystemen van deze organisaties. Zolang er nog geen verdergaand historisch onderzoek naar deze organisaties is gedaan is het moeilijk een reconstructie te maken van de archiveringssystemen in de loop van hun bestaan. De archiefsystemen van de Nederlandsche Vereeniging tegen Water-, Bodem en Luchtverontreiniging en de Contact-Commissie Natuur- en Landschapsbescherming laten duidelijk zien dat het hier gaat om kleine, particuliere organisaties. De bestuursstukken en de correspondentie waren ondergebracht in series, voor de activiteiten werden dossiers aangelegd. Opvallend was wel dat de Contact-Commissie al in een vroeg stadium een classificatie ontwierp voor de ordening van haar archief. Dit registratuurplan heeft vanaf het eind van de jaren dertig tot in de jaren zeventig gefunctioneerd. Stichting Centrum Milieuzorg heeft maar zo kort bestaan dat het alfabetisch ordenen van de correspondentie voor het grootste deel van het archief volstond. Dat gold niet voor Stichting Natuur en Milieu, opgericht in 1972 door de drie bovengenoemde organisaties en Vereniging Natuurmonumenten. Aanvankelijk werd nog de classificatie van de Contact-Commissie gebruikt, maar de toename van de activiteiten was zo groot dat die niet meer voldeed. Hoe langer hoe meer werd het archiefbeheer aan het toeval overgelaten. Nog steeds werden series van bestuurs- en andere vergaderstukken gevormd, alsmede van de uitgaande correspondentie. Het vormen van dossiers ten aanzien van activiteiten werd overgelaten aan de medewerkers zelf, waardoor grote verschillen ontstonden in de mate van toegankelijkheid van de dossiers. Alleen door de grote continuïteit in de personele bezetting van de werkorganisatie was het mogelijk een vorm van continuïteit in het archiefbeheer te behouden. Voor het ontwikkelen van daadwerkelijk archiefbeheer was de stimulans van de overdracht en het contact met een erfgoedinstelling als het IISG noodzakelijk.
Bernard Mantel
Bernard Mantel
